Badania i wady wzroku
Opublikowano · Zaktualizowano
Badanie ostrości widzenia
Badanie to lekarz przeprowadza dla każdego oka osobno, zaczynając najczęściej od oka prawego lub też tego, które pacjent uważa za słabsze. Podstawowym badaniem okulistycznym jest sprawdzenie ostrości widzenia do dali i bliży. W tym czasie drugie oko powinno być szczelnie zasłonięte, aby uniknąć umyślnego lub bezwiednego „podglądania”. Badanie to jest przeprowadzane z wykorzystaniem próbnej ramki okularowej lub specjalnego urządzenia zwanego foropterem.
Do sprawdzenia ostrości widzenia do dali wykorzystuje się specjalne tablice, na których znajdują się różnej wielkości tzw. optotypy czyli literki, cyferki lub obrazki (dla dzieci), które pacjent czyta każdym okiem osobno, siedząc lub stojąc w odległości 5 m od tablicy. Jeśli badany jest w stanie odczytać tylko pierwszy rząd to jego widzenie jest równe 0,1, jeśli ostatni to jego widzenie wynosi 1,0 (co oznacza, że czyta 10/10 rzędów znaków). Pomimo iż w praktyce klinicznej za prawidłową uważa się ostrość wzroku 1,0, to niektórzy z nas są w stanie przeczytać jeszcze niższe rzędy i ich widzenie może być wtedy opisywane jako 1,25; 1,5 czy 2,0 (bardzo rzadko).
Jeżeli badany nie rozpoznaje największego znaku z tablicy, wówczas poleca się mu liczyć palce pokazywane przez lekarza. Może się zdarzyć, że badany nie widzi nawet pokazywanych palców, wtedy lekarz sprawdza poczucie światła, świecąc np. latarką z czterech różnych kierunków. Brak poczucia światła jest równoznaczny z całkowitą ślepotą. Do badania widzenia z bliży wykorzystuje się także specjalne tablice, z których badana osoba czyta tekst z odległości 30 cm.
W sytuacji kiedy lekarz stwierdzi obniżenie ostrości wzroku poniżej normy, stara się dobrać odpowiednią korekcję okularową.
Dokonuje tego "przymierzając" badanemu próbne szkła do momentu dobrania właściwej korekcji. Do korekcji krótkowzroczności używa się tzw. "minusów", a dalekowzroczności "plusów". Do szybkiej oceny wady wzroku wykorzystuje się często refraktometr automatyczny - badanie popularnie znane jako „komputerowe badanie wzroku”. Należy jednak pamiętać, że jest to tylko badanie pomocnicze i tylko na jego podstawie lekarz nie powinien wystawić recepty okularowej.
Ostre widzenie to niezwykle ważny aspekt naszego życia. Informacje odbierane przez nas z otoczenia są w dużej mierze bodźcami odbieranymi właśnie przez narząd wzroku. Odpowiednio dobrana korekcja i prawidłowo wykonane okulary zapewniające dobre widzenie podnoszą więc komfort funkcjonowania na co dzień. Co więcej, nosząc okulary o błędnej korekcji lub nie nosząc ich mimo zaleceń lekarza, narażamy oczy na zwiększony wysiłek, co prowadzić może do dalszych pogorszeń widzenia w dalszej perspektywie.
Wady wzroku ulegają też zmianom, często nawet takim, których nie zauważamy przy codziennym funkcjonowaniu. Wzrok może pogorszyć się też wskutek wzmożonej pracy przed komputerem w zamkniętych pomieszczeniach i przy sztucznym świetle (np. na home office podczas pandemii koronawirusa) Regularne badania są więc koniecznym zapewnieniem, że dobrana korekcja wzroku jest prawidłowa.
Wskazania do badania wady refrakcji
Część rutynowego badania okulistycznego. Część specjalistycznych badań w przypadku np. znaczących wad wzroku, zeza, dużej niezborności, przed zabiegami korekcji wad wzroku (laserowymi, chirurgicznymi).
Jak się przygotować do badania?
Leki działające krótkotrwale (np. tropikamid) stosuje się kilkakrotnie tuż przed badaniem, trzeba jednak pamiętać, że pozostawiają one resztkową akomodację. Leki działające długotrwale (np. atropina) całkowicie porażają akomodację, ale powodują kilkudniową lub kilkunastodniową nieostrość widzenia i nadwrażliwość na światło związaną z poszerzeniem źrenicy. W związku z tym na badania warto przynieść ze sobą okulary przeciwsłoneczne.
Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego
Kolejnym badaniem podczas wizyty okulistycznej powinien być pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Ciśnienie to mierzy się za pomocą urządzenia zwanego tonometrem i w zależności od rodzaju tonometru może ono przebiegać bezdotykowo (tzw. "dmuchniecie w oko") lub wymagać znieczulenia kroplowego i bezpośredniego kontaktu z okiem. Prawidłowe ciśnienie mieści się w granicach 10-21 mmHg.
Szczegółowe badanie oka
Następnie lekarz przystępuje do szczegółowego badania oka. Na początku sprawdza ustawienie gałek ocznych i ich ruchomość, po czym przechodzi do badania w lampie szczelinowej. Lampa szczelinowa jest specjalnym urządzeniem wyposażonym w system optyczny powiększający obraz, dzięki czemu lekarz jest w stanie dokładnie ocenić poszczególne odcinki oka. Badanie to jest całkowicie bezbolesne i bezpieczne. Pamiętajmy, aby na wizytę u okulisty najlepiej wybrać się bez samochodu (albo z kierowcą), a w słoneczny dzień zabrać ze sobą okulary przeciwsłoneczne.
Tylny odcinek lekarz ocenia umieszczając przed naszym okiem specjalną soczewkę, która umożliwia ocenę w bardzo dużym powiększeniu wszystkich odcinków dna oka m.in. tarczę nerwu wzrokowego czy siatkówkę.
W przypadku wykrycia nieprawidłowości lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak:
- angiografia fluoreseinowa czyli kontrastowe badanie naczyń krwionośnych dna oka,
- badanie elektrofizjologiczne,
- OCT (optyczna koherentna tomografia),
- badanie USG gałki ocznej w przypadku słabego wglądu w dno oka,
- badanie pola widzenia przy podejrzeniu jaskry.
Pamiętajmy, że badanie okulistyczne trwa kilkanaście minut, a przy tym jest całkowicie bezbolesne i bezpieczne, dlatego też nie bójmy się wizyt u okulisty i nie odkładajmy ich „na później”, zwłaszcza jeśli coś niepokojącego dzieje się z naszym wzrokiem.
Najnowsze komentarze